Robotyka przemysłowa
Robotyka przemysłowa to dziedzina technologii, która zajmuje się projektowaniem, budową i programowaniem robotów, które wykorzystywane są w różnych branżach przemysłu. Roboty przemysłowe wykorzystywane są do automatyzacji procesów produkcyjnych, co przyczynia się do zwiększenia wydajności i jakości produkowanych elementów oraz zmniejszenia kosztów produkcji. To nowoczesna technologia, która zmienia oblicze przemysłu i ma duży wpływ na rynek pracy. Wprowadzenie robotów do produkcji przemysłowej powoduje zmiany na rynku pracy, w tym zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Różnie jest ten postrzegana. Znajduje rzesze zwolenników, ale przez mniej wykwalifikowanych pracowników krytykowana jest z obawy o utratę pracy. Zdecydowana większość z nich może spać jednak spokojnie, a w tym artykule postaramy się przybliżyć jak robotyka wpływa na miejsca pracy i dlaczego nigdy nie będzie w stanie całkowicie wyeliminować pracy człowieka.
Pozytywnym skutkiem wprowadzenia robotów do produkcji jest zwiększenie wydajności produkcji oraz zmniejszenie kosztów. Roboty są w stanie wykonywać powtarzalne i monotonne zadania, które wcześniej wykonywane były przez pracowników, co pozwala na zwiększenie efektywności produkcji i skrócenie czasu realizacji zleceń. Dzięki temu przemysł staje się bardziej konkurencyjny na rynku, co pozytywnie wpływa na jego rozwój. Pomagają też w trudnych zadaniach wymagających siły lub precyzji. Ułatwiają przenoszenie, dystrybuowanie materiałów na terenie hali, czy pakowanie. Ich głównym założeniem jest zatem wspieranie procesów produkcyjnych a nie całkowite ich wykonywanie eliminując pracowników. Roboty przemysłowe są integralną częścią rozwoju technologicznego. Inwestycja w robotykę ma wiele zalet. Ale przeciwnicy automatyzacji procesów przemysłowych postrzegają to jako chęć wypchnięcia ludzi z rynku pracy, szczególnie w dziedzinach, w których wykonywanie prac wymagało niskiej kwalifikacji.
Rewolucja przemysłowa, wprowadzająca do użytku urządzenia zmniejszające znaczenie pracownika, zawsze powodowała niezadowolenie pracowników. Tkacze francuscy wrzucali buty, w przekładnie automatycznych krosien, aby je uszkodzić i powrócić do pracy ręcznej. Nawet dzisiaj zdarzają się przypadki celowego sabotowania pracy lub niszczenia zrobotyzowanych stanowisk pracy. Na szczęście są to przypadki jednostkowe. Kluczową rolę odgrywa edukacja. Należy jak najskuteczniej tłumaczyć, że robotyzacja wspiera miejsca pracy, a nie je eliminuje. Powyższy tkacz jest bardzo dobrym przykładem. Zatrudnienie w przemyśle tekstylnym wzrosło w XIX wieku 100-krotnie. Myślenie o w pełni zautomatyzowanej fabryce, w której maszyny pracują samodzielnie, jest iluzją. Urządzenia wymagają regularnej kontroli i konserwacji. Ktoś musi zbudować, zaprogramować i przestawić te maszyny, gdy następuje zmiana w produkcji. Dlatego całkowite wykluczenie ludzi z rynku pracy pozostaje tylko złudzeniem. Naszym zdaniem roboty nie tylko zwiększą zatrudnienie, ale także poprawią warunki pracy ludzi, wykonując niebezpieczną i monotonną pracę, co umożliwi lepsze wykorzystanie potencjału pracowników. Obecnym problemem jest przede wszystkim stale pogłębiający się niedobór pracowników. Nawet napływ „taniej siły roboczej” nie rozwiązuje problemów z brakiem wykwalifikowanych kadr. Jest to problem w większości krajów rozwiniętych, z którym liderzy robotyzacji, tacy jak Niemcy i Japonia, walczą od lat.
Z jednej strony, automatyzacja w przemyśle może przyczynić się do zwiększenia produkcji i tworzenia nowych miejsc pracy, a także poprawić bezpieczeństwo pracy poprzez zastąpienie prac wykonywanych przez ludzi przez maszyny. Chociaż wprowadzenie automatyzacji może wymagać od pracowników zdobycia nowych kwalifikacji, nie oznacza to, że maszyny są złe i pozbawiają ludzi pracy - są po prostu nowoczesnymi narzędziami w produkcji. Wraz z rozwojem automatyzacji pojawiają się nowe rodzaje pracy, takie jak programiści i inżynierowie ds. automatyki, którzy są coraz bardziej pożądani na rynku pracy. Ostatecznie wpływ automatyzacji na rynek pracy zależy od specyfiki sektora przemysłowego i strategii firm. Wprowadzenie automatyzacji do produkcji jest trendem, który ma duży wpływ na przemysł i z czasem także na rynek pracy. Wyzwania związane z robotyką przemysłową wymagają podejścia, które uwzględnia zarówno wprowadzenie nowoczesnych technologii, jak i potrzeby pracowników. Istotne jest tworzenie nowych miejsc pracy wymagających nowych kwalifikacji, a także szkolenie pracowników i dostosowanie systemu edukacji do potrzeb nowoczesnego rynku pracy. Wprowadzenie robotyki przemysłowej do produkcji powoduje wiele zmian na rynku pracy, ale z odpowiednim podejściem można te zmiany wykorzystać w celu zwiększenia efektywności produkcji, poprawy jakości wyrobów oraz stworzenia nowych miejsc pracy wymagających nowych kwalifikacji.
Branża obróbki metali i CNC to doskonały przykład przemian pracowników. Dawniej, co oczywiste każda obróbka metalu wykonywana była ręcznie. W średniowieczu kowale wykuwali za pomocą młota i kowadła oręż. W XIX wieku obróbka metali również była zdominowana przez procesy ręczne wykonywane przez rzemieślników i pracowników w fabrykach. Obejmowała wiele różnych dziedzin, w tym produkcję narzędzi, elementów maszyn, części do transportu, a także wyroby artystyczne. Podstawowe procesy obróbki metali obejmowały cięcie, wiercenie, toczenie, gięcie, kucie i odlewanie. Narzędzia ręczne, takie jak młotki, nożyce, pilniki i dłuta, były powszechnie używane do przycinania i kształtowania metali. Dla większych przedmiotów, takich jak części maszyn, stosowano obrabiarki z napędem ręcznym lub mechanicznym, takie jak tokarki, wiertarki, frezarki, kowadła i prasy mechaniczne. Obróbka metali w XIX wieku była często ciężka i niebezpieczna dla pracowników, którzy musieli pracować przy maszynach i narzędziach ręcznych, często bez odpowiedniego sprzętu ochronnego. Wraz z rozwojem technologii w kolejnych dekadach, procesy obróbki metali stawały się coraz bardziej zautomatyzowane, a praca stała się bezpieczniejsza i bardziej wydajna.
Dziś do dyspozycji mamy wiele nowoczesnych maszyn CNC oraz wpierających ich działanie narzędzi pozycjonowania narzędzi w przestrzeni. CNC to technologia, która pozwala na sterowanie maszynami przez komputer. Wprowadzenie tej technologii do przemysłu przyniosło wiele korzyści, takich jak zwiększenie precyzji produkcji, zmniejszenie czasu produkcji oraz poprawę jakości wyrobów. Jednak zastosowanie CNC oraz systemów WTPS w produkcji przemysłowej wiąże się także z wyzwaniami dla rynku pracy.
Jednym z głównych wyzwań jest potrzeba wykwalifikowanej kadry. CNC oraz WTPS wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu programowania i obsługi maszyn. Brak odpowiednio przeszkolonych pracowników może prowadzić do problemów z jakością wyrobów oraz opóźnień w produkcji. Kolejnym wyzwaniem jest konieczność ciągłego aktualizowania umiejętności i wiedzy pracowników. Technologia ta rozwija się bardzo szybko, co oznacza, że pracownicy muszą ciągle podnosić swoje kwalifikacje, aby być na bieżąco z najnowszymi rozwiązaniami. Dla przykładu, teraz do pozycjonowania narzędzia w przestrzeni używa się ogromnych rozmiarów torowisk, prowadzących narzędzie po wyznaczonej ścieżce. Nowoczesne podejście, zaproponowane np. przez polski start-up, firmę Kreolink, wprowadza rewolucyjne rozwiązanie pozycjonujące narzędzie za pomocą wiązek światła. Wpływa to nie tylko na uproszczenie pracy, ale przede wszystkim na zwiększoną dokładność pozycjonowania oraz uniwersalność urządzeń. Nie oznacza to jednak, że teraz narzędzia będą „w magiczny sposób” same wiedziały gdzie mają się znaleźć. Fakt, samą czynność np. spawania po zadanej ścieżce wykona maszyna, ktoś jednak tą ścieżkę musi maszynie wskazać i zaprogramować. Wprowadzenie technologii CNC i WTPS do produkcji przemysłowej przynosi wiele korzyści, ale wiąże się także z wyzwaniami dla rynku pracy. Jednak z odpowiednimi inwestycjami i podejściem do szkolenia i kształcenia pracowników, można te wyzwania przezwyciężyć i wykorzystać potencjał tej nowoczesnej technologii.
Można obawiać się zmian wynikających z rozwoju automatyzacji i robotyzacji w przemyśle, ale historia i przykłady innych gospodarek pokazują, że te zmiany zwykle prowadzą do wzrostu zatrudnienia w przemyśle. Nieuniknione są jednak zmiany w strukturze zatrudnienia i rodzaju wykonywanych prac, a coraz więcej ludzi potrzebnych jest do obsługi maszyn, niż do bezpośredniego uczestnictwa w procesach produkcyjnych. Nowoczesne metody obsługi i programowania są jednak coraz bardziej przystępne, co sprawia, że osoby wykonujące ciężką, fizyczną pracę mogą łatwo zostać przeszkolone do obsługi maszyn. Praca ta często jest również lepiej płatna. Wykorzystanie maszyn umożliwia również wykorzystanie najmocniejszych stron ludzi - ich umysłów.