Roboty przemysłowe

W dzisiejszych czasach, zwiększenie wydajności i zmniejszenie kosztów produkcji są kluczowe dla osiągnięcia sukcesu na rynku. Wraz z rozwojem technologii, coraz więcej firm zaczyna korzystać z rozwiązań automatycznych jako sposobu na zwiększenie efektywności produkcji. Roboty przemysłowe to już nieodłączny element we wszystkich branżach, od motoryzacji, mody, budownictwa, aż po branżę spożywczą czy informatyczną. Roboty przemysłowe to programowalne urządzenia, które wykonują różne czynności fizyczne zamiast człowieka (lub z jego pomocą) zmieniając sposób, w jaki przedsiębiorstwa funkcjonują. Zmiany jakie zaszły (i wciąż zachodzą) w tychże procesach są zasadnicze, rewolucyjne i na ten moment historii nieodwracalne. W ostatnich latach postępy w dziedzinie robotyki zmieniły sposób, w jaki produkuje się towary, a roboty przemysłowe stały się integralną częścią procesu produkcji w wielu branżach.

Produkcja kiedyś a dziś różnią się znacząco pod wieloma względami. Dawniej produkcja była ręczna, wykonywana przez ludzi bez pomocy maszyn, co wymagało dużej ilości czasu i pracy. Produkty były wytwarzane w małych ilościach, a proces produkcyjny był czasochłonny i kosztowny. Wraz z rozwojem technologii i wynalezieniem nowych metod napędowych oraz rozwojem technologii informatycznych, produkcja zaczęła się zmieniać. W XIX wieku pojawiła się produkcja fabryczna, w której maszyny były używane do wykonywania wielu powtarzalnych zadań, takich jak przędzenie, tkanie czy produkcja elementów metalowych. Przykładem takiej produkcji jest fabryka samochodów Forda, gdzie wprowadzono linię produkcyjną, która umożliwiała produkcję samochodów w dużych ilościach. W dużych, czyli jak na tamte lata kilkanaście sztuk miesięcznie. Obecnie produkcja przemysłowa jest bardziej skomputeryzowana, a roboty przemysłowe są powszechnie używane w niemal każdym aspekcie produkcji. To ważne, ponieważ roboty nie wykonują już tylko czynności typowo produkcyjnych, rozumianych jako łącznie ze sobą elementów. Wykorzystywane są przy procesach gromadzenia materiałów, pracy z materiałami niebezpiecznymi, przenoszenia, podawania, a nawet pakowania i wysyłki. Dzięki temu jest zautomatyzowany, co pozwala na produkcję w dużych ilościach w krótkim czasie i z mniejszym nakładem pracy ludzkiej. Dzięki temu produkty są tańsze i bardziej dostępne dla konsumentów. Nowoczesne fabryki wykorzystują także technologie informatyczne, takie jak sztuczna inteligencja, analiza danych czy rozwiązania IoT, co pozwala na monitorowanie procesów produkcyjnych i optymalizację wydajności. Wraz z rozwojem technologii, produkcja stała się bardziej zrównoważona i ekologiczna. Wprowadzenie nowoczesnych technologii produkcyjnych zrewolucjonizowało świat. Swoim zasięgiem obejmuje wszystkie branże, ale oprócz korzyści ma niekiedy negatywne skutki. Zautomatyzowane działania produkcyjne oddziaływają nie tylko na samą produkcję. Prawdę mówiąc, na samą w sobie produkcję oddziaływają bezpośrednio, ale jednak w niewielkim stopniu. Jej skutki widoczne są w aspektach biznesowych, konsumenckich, czy społecznych takich jak chociażby przemiany na rynku pracy.

Na problem spojrzeć należy jednak z kilku perspektyw. Automatyzacja produkcji znajduje wpływa na przynamniej 3 różne grupy, takie jak producenci, konsumenci i pracownicy. Zacznijmy od tych, którzy automatyzacją produkcji zainteresowani powinni być najbardziej - producentach. Nowoczesne fabryki wyposażone w innowacyjne maszyny znacząco wpływają na czynniki ekonomiczne przedsiębiorstwa. Pozwalają na zwiększenie wydajności, redukcję kosztów, a często na zwiększenie jakości produktów. Roboty mogą wykonywać czynności powtarzalne, w sposób ciągły. Nie wpływa na nie przemęczenie, czynniki emocjonalne, nie potrzebują, przerwy, systemu zmianowego, a to znacząco zwiększa tempo produkcji i zmniejsza czas cyklu produkcyjnego. Roboty są także bardziej dokładne i precyzyjne, co pozwala na produkowanie wyrobów o wysokiej jakości z mniejszą ilością błędów i strat. Z ekonomicznego punktu widzenia, większa produkcja, to większa dostępność towarów dla klientów, a więc także większe wpływy do portfeli fabryk. W połączeniu z wymienionymi wyżej czynnikami tworzy silnik tak potężnie napędzający światowe gospodarki, że zatrzymanie go zdaje się niemożliwe. Z punktu widzenia producenta, automatyzacja to możliwość skuteczniejszego prowadzenia biznesu. Mimo iż takie inwestycje zazwyczaj są niezwykle kosztowne, potrafią się zwracać z niebywałą wręcz nawiązką. Szacuje się, że średnia procentowa wartość poprawy wydajności produkcji przy przejściu na automatyzację wynosi około 30-50%, ale warto pamiętać, że jest to tylko szacunkowa wartość, a rzeczywisty wzrost wydajności zależy od wielu czynników, takich jak branża, rodzaj produktów, poziom automatyzacji, technologia, jakość pracy operatorów, sposób zarządzania produkcją, itp. W niektórych przypadkach, np. w przypadku produkcji drobnych elementów, automatyzacja może zwiększyć wydajność nawet kilkukrotnie, podczas gdy w innych przypadkach, np. przy produkcji bardziej skomplikowanych elementów, wzrost wydajności może być mniejszy. Nie mniej, z perspektywy producentów automatyzacja pozwala na (potocznie określając) „więcej, szybciej, bardziej”, co odnosi się do możliwości jakie roboty otworzyły przed fabrykantami.

Perspektywa pracownika jest w tym przypadku mniej oczywista. Z jednej strony automatyzacja wpływa na poprawę warunków pracy, z drugiej natomiast znacząco ogranicza ilość etatów. Jest to temat złożony i uzależniony od wielu czynników. Praktycznie każda zaleta automatyzacji ma też wadę i vice versa. Dla przykładu, z jednej strony roboty i maszyny mogą wykonywać niebezpieczne, ciężkie i powtarzalne zadania zamiast ludzi, co zmniejsza ryzyko wypadków i urazów oraz poprawia warunki pracy. Z drugiej mają dłuższą żywotność niż ludzie i wymagają mniej przerw na odpoczynek, co przekłada się na obniżenie kosztów związanych z zatrudnieniem i obsługą pracowników, a więc zmniejszonym zapotrzebowaniem na pracowników. Pozwalają usprawniać procesy trudne, jednocześnie często zastępując ludzi. Ich wdrożenie wymaga wykwalifikowanej kadry, przez co nie każdy jest w stanie się dostosować do zmian, ale pozwalają też na zwiększenie zarobków. To co jest jednak pewne, to przemiany jakie zachodzą w kontekście profilu pracownika. Wprowadzenie automatyzacji sprawiło, że zmieniło się zapotrzebowanie na rodzaj pracowników. Dawniej pracownik fabryki utożsamiany był z pracownikiem prac fizycznych lub precyzyjnych. Wytrenowany w jednym konkretnym zadaniu nieustannie powtarzanym każdego dnia. Praca ta była prostsza (pod względem umiejętności), ale często niezwykle męcząca fizycznie. Roboty pozwoliły odciążyć przemęczonych pracowników, ale postawiły przed nimi nowe wyzwania. Obecna kadra zakładów przemysłowych to w dużej mierze pracownicy umysłowi, o szerokim zakresie specjalizacji i z wysokim poziomem wiedzy. Maszyny wymagają specjalnej obsługi, często z poziomu skomplikowanych programów komputerowych, a ich (maszyn) zakres jest często niezwykle szeroki. Nie opłaca się bowiem tworzyć rozwiązań przystosowanych do jednego zadania. Atutem robotów jest ich wielozadaniowość, a pracownicy, chcąc utrzymać się na rynku pracy wciąż muszą być na bieżąco ze wszystkimi funkcjonalnościami maszyn, wciąż podnosząc swoje kwalifikacje.

Więcej na ten temat przeczytacie na naszym blogu w artykule: „Robotyka przemysłowa a wyzwania rynku pracy”.

Dla konsumentów automatyka przemysłowa jest czymś, czego bezpośrednio nie widzą. Przynajmniej nie zazwyczaj. W transakcjach B2B często klienci uczestniczą w procesie produkcyjnym - nie bezpośrednio, ale pośrednio określając konkretne cechy zamawianego komponentu, sposób wykonania, materiał itp. W modelu komercyjnym (b2c) rosnące potrzeby klientów przekładają się raczej na poszukiwanie jakości, a produkty trafiające w ich ręce wynikają z ich potrzeb, a nie określanych parametrów technicznych. Roboty przemysłowe znacząco potrafią jakość produktów poprawić, wpływając na dokładność wykonania. Jest jednak inny argument, który przemawia za automatyzacją z punktu widzenia klientów. Roboty pozwalają na produkcję większej ilości różnorodnych egzemplarzy. Często związana z tym jest niższa cena dobra co prowadzi do zwiększenia dostępności produktów dla mas. Przy wyborze konkretnego urządzenia mają zazwyczaj mnogość możliwości wyboru. U różnych producentów te same produkty cechują się zazwyczaj wieloma zmiennymi, takimi jak parametry techniczne, jakość wykonania, materiały, jakość i oczywiście cena.

W teorii roboty przemysłowe są narzędziem doskonałym. Biznesy kwitną, produkcja jest szybka i uroszczona, pracownicy są bezpieczni, a ci którzy gotowi są na zmiany zostaną lepiej wynagrodzeni. Klienci mają większy wybór, dostarczane produkty są lepszej jakości ale jednak.. Automatyzacja produkcji, a ujmując precyzyjniej zwiększenie ilości produkowanych dóbr doprowadziło przez lata do szeroko znanego już zjawiska - konsumpcjonizmu. Ta koncepcja społeczna przypisuje wyższość konsumpcji nad oszczędzaniem oraz przekonanie, że szczęście i zadowolenie można osiągnąć poprzez posiadanie coraz większej ilości dóbr materialnych i korzystanie z coraz to nowszych i droższych produktów. Często bywa krytykowana za skupienie się na bezrefleksyjnym konsumowaniu oraz ignorowanie negatywnych skutków, takich jak wpływ na środowisko naturalne, społeczeństwo i nasze zdrowie psychiczne. Krytycy konsumpcjonizmu argumentują, że nieustanny pęd za posiadaniem coraz większej ilości dóbr materialnych nie prowadzi do prawdziwego zadowolenia i spełnienia, ale raczej do nieustannej potrzeby posiadania coraz więcej, co może prowadzić do uzależnienia od zakupów i nadmiernej konsumpcji. Mimo krytyki, konsumpcjonizm pozostaje dominującym modelem gospodarczym w wielu krajach, a reklamy i media nadal skutecznie przekonują ludzi do kupowania coraz to nowszych i bardziej drogich produktów. To właśnie (niestety) ta ciemniejsza strona perspektywy producentów. Mogąc produkować więcej i szybciej potrzebują więcej odbiorców. Produkty, które się nie psują, nie napędzają gospodarki. Mechanizm produkcji jest prosty, wytwarzać jak najwięcej, aby jak najwięcej sprzedawać. Koncept konsumpcjonizmu i większa dostępność produktów dla szerszych grup odbiorców ma swoje dalsze przełożenie na ekologię. Z jednej strony producenci zapewniają o stosowaniu ekologicznych, w tym przypadku energo i materiałooszczędnych metod produkcji. Z drugiej zwiększona wydajność produkcji, wpływa na wytworzenie niepoliczalnej wręcz ilości odpadów poprodukcyjnych. Cykl życia produktu jest z reguły krótki, tak, aby szybko trzeba było zastąpić go nowym, co generuje potężne ilości śmieci.

Wprowadzenie robotów do produkcji pozwala również na zwiększenie elastyczności produkcji, ponieważ roboty mogą być łatwo reprogramowane do wykonania różnych zadań i dostosowane do zmieniających się wymagań rynku. Dzięki temu, przedsiębiorstwa mogą szybciej reagować na potrzeby klientów, dostosowywać swoją ofertę do zmieniających się trendów i sezonowości. Roboty przemysłowe mają znaczący wpływ na produkcję, zmieniając oblicze przemysłu. Automatyzacja produkcji za pomocą robotów pozwala na zwiększenie wydajności, redukcję kosztów i zwiększenie jakości produktów. Jednocześnie, zastosowanie robotów przemysłowych wymaga specjalistycznej wiedzy, a inwestycje w nie mogą być kosztowne. W przyszłości można oczekiwać dalszego rozwoju robotyki, co pozwoli na jeszcze większe zautomatyzowanie procesów produkcyjnych. Niesie ona za sobą jednak wiele ryzyk, takie jak negatywne zjawiska konsumpcjonizmu czy wpływu na środowisko.